The regal family

‘Wat was u er snel!’, zegt de dame van het museum bij Kilmartin Glen. We stappen net weer binnen na een ‘guided tour’ van ruim twee uur langs de prehistorische opgravingen rond het museum.

‘U belde toch vanmorgen vanuit Nederland dat u zou komen? En dan om half twee op tijd voor de rondleiding. Bent u misschien met een privé-vliegtuig gekomen?’

Stomverbaasd kijken we elkaar aan. Dat zou wat zijn, een privé-vliegtuig. 

Bart gaat het omstandig uitleggen.  Over gehuurd huis, eerder geweest, locatie, de route..

Ik probeer hem telkens af te breken, want ik vind dit wel wat: iemand die denkt dat wij met een privé-vliegtuig rondvliegen. 

‘Ja’,  zegt de mevrouw, ‘ik vond vanmorgen meteen al dat u een ‘regal appearance’ had!’

Geestig zeg! Wij allemaal in onze alleroudste kleren, Bart met pet op en in korte broek. Met verrekijkers, rugzakken, bergschoenen, en fototoestel. 

Gelukkig zei ze ‘regal’ en niet ‘royal’,  want dan had ik haar verdacht van cynisme.  

Dit voorval is de bekroning op wat een ontzettend leuke dag is. Een dagje uit naar Kilmartin Glen. Een glen is een vallei die is ontstaan door het smelten van een gletsjer. Dit is dus de vallei bij het dorpje Kilmartin in West-Schotland. 

Het is hier adembenemend mooi. Maar wat me ontzettend intrigeert is dat dit gebied al duizenden jaren wordt bewoond. Als je even om je heen kijkt en weet waarnaar je moet kijken, zie je in een paar minuten letterlijk tientallen prehistorische monumenten liggen. ‘Standing stones’, ‘cairns’ en ‘stone circles’. 

Deze middag gaan we met een klein groepje onder leiding van twee vrijwilligers een paar uur op pad om meer te weten te komen over dit gebied en de geschiedenis ervan.  In de ‘cairns’, grafheuvels, werden mensen begraven. Ze doen wat denken aan onze hunnebedden, waarin ook mensen werden begraven. In en rond sommige ‘cairns’ zijn extra aparte graven te vinden, zogenaamde ‘cists’, uitgesproken als ‘kists’. Dat zijn aparte graven, waarbij er met stenen en dekstenen grafkisten werden gemaakt. 

Deze graven waren bedoeld voor belangrijke mensen. Zo is er in een van de grafheuvels een graf te vinden dat is afgedekt met één grote deksteen en maar liefst 18 extra kleinere dekstenen. Dit was waarschijnlijk het graf van een smit uit de bronstijd, waarvan men denkt dat hij uit onze regio naar Schotland is gekomen. Uit de inkervingen op en in het graf zijn beeltenissen te herkennen van bijlen. Deze man heeft mogelijk de kennis over het smeden van brons naar Schotland gebracht! En daarmee begon een nieuw tijdperk in de geschiedenis van dit gebied.

Interessant is dat men klaarblijkelijk zo welvarend was dat men zich het maken van dit soort graven kon veroorloven.  

En wat is de functie is van de ‘standing stones’? Geen idee. Mogelijk bedoeld als wegwijzers in het landschap? En de ‘stone circles’, zoals die van Temple Wood? Er zijn mensen begraven en het had een rituele betekenis? Maar welke?

Duidelijk is wel dat dit het gebied was waar oorspronkelijk de koningen van Schotland werden gekroond. Om koning (of koningin) te worden moest je voldoen aan drie voorwaarden. De eerste is dat het volk je geschikt moest achten, je werd dus geen koning door geboorte. De tweede is dat je voet moest passen in een voetafdruk in een rots. Maatje 42, dat is best fors, zeker voor die tijd! En de derde is dat je moest staan op de ‘Stone of Destiny’, een steen die tegenwoordig te vinden is in Edinbrugh Castle. Maar of dit de echte is? Lees er meer over via deze link.   

De ‘Stone of Destiny’ speelt ook vandaag nog een belangrijke rol in Schotland, omdat het een belangrijk symbool is voor de mensen die Schotland graag zelfstandig zouden zien. 

De ‘Stone of Destiny’ heet in het Gaelic ‘Lia Fail’, en is tegenwoordig ook in vloeibare vorm verkrijgbaar. 

Proost!

Karine Polwart, Follow the heron

Over Bill, Trump, dump en je hersens gebruiken

Als gevolg van een unieke samenloop van omstandigheden en beslissingen van anderen en van mezelf, die voor dit verhaal niet ter zake doen, bevond ik mij op zondag 22 mei jongstleden, rond 10 uur in een touringcar op de A90 ten noorden van Aberdeen in Schotland. Mijn gezelschap bestond uit mijn gisteren-jarige wettige echtgenoot, enige tientallen leden van de Nederlandse Vogelbescherming, één buschauffeur en één reisleider met de naam Bill.

Met Bill hadden we al eerder kennisgemaakt op de Ortelius, de boot die ons van Hansweert in Zeeland naar Aberdeen had gebracht. Hij stond ons in een kilt op te wachten, met daaronder gele regenlaarzen. Een opvallende verschijning en een aardige en intelligente man.

Bill hield op de boot een lezing over Schotland en vooral: over zichzelf. Zo bleek hij over maar liefst drie woonplekken te beschikken, eentje in Aberdeen waar hij zijn kunstzinnige activiteiten ontplooide, eentje in de Schotse Hooglanden van waaruit hij zijn activiteiten als ski-docent uitvoerde en een derde in het Noord- Westen van Schotland voor de outdooractiviteiten (jagen, vissen en op een grote grasmaaier het gras kortwieken. Ter illustratie kregen we hierbij een foto van Bill in kilt op grasmaaier met ontbloot bovenlijf te zien).

De gedachte dat je zo je leven kunt inrichten vervulde mij met grote jaloezie, mijn aura kleurde een kort moment zo geel als de wellies van Bill.

Bill had op de excursie twee taken. 

De eerste was om ons van achtergrondinformatie te voorzien over de omgeving en de voor ons interessante bezienswaardigheden in de omgeving.

De tweede taak was ons in leven houden, een niet-vanzelfsprekende uitkomst van de excursies die langs steile kliffen voerden, zeker niet gezien het gegeven dat een gedeelte van zijn volgelingen bepaald niet soepel meer ter been was.  Bill hield ons voor dat niet die kliffen maar maar wijzelf het gevaar vormden, gevolgd door een simpel maar doeltreffend advies ‘to engage brains’. Met andere woorden, gebruik je hersens. (Cliffhanger: was dit advies afdoende? U leest het straks!)

Terug naar de eerste opdracht van Bill, informatie geven over de omgeving. Wij reden langs een aantal bulten, daaronder lag het resultaat  van enige decennia afval inzamelen in geheel Schotland. Dit met financiële ondersteuning van de Europese Unie. Een groot risico voor het milieu, want het ligt in de lijn der verwachting dat uit deze afvalberg giftige stoffen ontsnappen die het prachtige kustgebied bedreigen. Met de conclusie van Bill dat dit te wijten is aan de Europese Unie kon ik niet helemaal instemmen, want het zijn toch écht de Schotten zelf die hier hoogstpersoonlijk hun afval heen hebben gereden, al is dat dan betaald met geld van Europese Unie.

Over gif gesproken: ook gifkikker Donald Trump kwam tijdens de excursie aan bod. Donald heeft aan de kust boven Aberdeen een enorme lap grond gekocht in beschermd natuurgebied, en daar zijn eigen Trump International Golf Links geopend, een luxueuze golfclub voor de happy-few. Dit zeer tegen de zin van de Schotse bevolking, maar met instemming van een aantal hooggeplaatsten. Ja, met geld kun je van alles kopen, ook in Schotland.

De buren van Trumps golfterrein zijn not-amused, maar daar heeft Trump niets mee te maken. Hij spant rechtszaken aan en tegen zijn legioen advocaten kun je moeilijk op. De tijd voorafgaand en tussen de rechtszaken door vult Trump met pesten, bijvoorbeeld door het planten van  bomen waardoor deze mensen hun geliefde uitzicht op zee kwijt raken. 

De plannen voor een windmolenpark in zee, een belangrijke stap met het oog op de toekomst, pal voor zijn mooie golfbaan, konden niet op instemming van Trump rekenen. Dit en zijn nare uitspraken over moslims, hebben de verhoudingen op scherp gezet. Lees vooral dit prachtige commentaar in NRC, als je hier meer over wilt weten.   Trump, kennelijk nazaat van Attilla de Hun, uit Queens, New York, vechtend als Don Quichotte tegen de Schotse Windmolens. Ik vind het mooie beeldspraak.

Schotten hebben een geweldig gevoel voor humor, en kunnen scherp uit de hoek komen. Ook Bill.  Zijn woorden over de golfbaan van Trump?  

‘No weeds, no flowers. Trump’s idea of heaven…..but the birds shit on it’.

Karine Polwart zingt over de golfbaan in dit prachtige lied, Cover your eyes: https://www.youtube.com/watch?v=QQMNRNWQifs

The tide still ebbs and flows
where the Ythan meets the ocean
And not even God himself
ould can stop the northerlies from blowing
You can tear these dunes asunder
Pound this wonder into dust
with your cruel hands and crooked hearts
laden with lust and expensive lies
But the haar will stumble in to cover your eyes
The haar will stumble in

PS Iedereen heeft de excursie overleefd.

Over brieven en een brug

Jarenlang schrijf ik al. Bijvoorbeeld op mijn blog Avonturen in Andersland over de superspannende avonturen die ik beleef met en door mijn gehandicapte zoon Bram. Het schrijven op dat blog is voor mij een uitlaatklep en blijkt voor anderen een bron van vermaak (en wellicht soms inspiratie) te zijn.

Nu woont zoonlief inmiddels al een tijd niet meer thuis. De avonturen met hem zijn niet op, maar wel dunner gezaaid. Of ze lijken heel erg op eerdere avonturen. 

Zo weet ik niet of u nu nóg een keer wilt lezen over het gegeven dat Bram iemand die hij niet kent, geen hand geeft. En dat dat tot grappige situaties kan leiden, weet u inmiddels ook wel. Dus met dat verhaal van laatst bij die passing van zijn semi-orthopedische schoenen, toen hij die mevrouw geen hand wenste te geven, maar wel een voet, daarmee wilt u liever niet lastig gevallen worden. En dat hij haar bij het weggaan wel een hand gaf, omdat hij die mevrouw nu wél kende, is niet bepaald verrassend voor u.

Ik vond het nog steeds vreselijk grappig. Gelukkig maar, want ík ga dit nog duizend keer meemaken. 

Maar u? U hebt er écht genoeg van, van dit soort verhaaltjes. U bent toe aan het grotere werk. U bent toe aan meeslepend proza over mijn andere avonturen, bijvoorbeeld over mijn avonturen als gemeenteraadslid. U wilt achter de schermen kijken. In doofpotten koekeloeren. Ranzige roddels horen. 

Dat komt vanaf nu helemaal in orde. Want vanaf nu zal ik regelmatig op dit blog schrijven. Over mijn andere avonturen. En over mijn gedachten. Want ik vind dat u daar een beetje recht op heeft. In elk geval die 457 inwoners van onze polder die in maart 2014 hun stem op mij uitbrachten. 

Een mooi bruggetje vanuit Andersland naar dit nieuwe blog is de brief die de gemeenteraad kreeg van Jeroen (niet zijn echte naam). Jeroen heeft een verstandelijke beperking, net als Bram. Hij schreef een tijdje geleden een brief aan de burgemeester en aan ons. Hij stelde ons op de hoogte van zijn aankomende vertrek naar een andere gemeente. Dit vanwege het gaan samenwonen met zijn verloofde! Hij wilde ons nog in de gelegenheid stellen afscheid van hem te nemen, maar dat bleek achteraf toch niet door te kunnen gaan. 

De brief van Jeroen raakte bij mij een gevoelige snaar. Dit omdat uit de brief bleek dat hij ondanks zijn beperking écht bezig was zijn eigen plekje onder onze gezamenlijke zon in te nemen. Prachtig!

De brief van Jeroen raakte ons allemaal, dat bleek al snel. Iedereen had het erover. Ik merkte dat iedereen het fijn vond een keer zo’n positieve brief te krijgen. Samen vulden we een grote kaart met handtekeningen en we stuurden hem naar Jeroen.

Brieven krijg je als raadslid genoeg. Het zijn meestal zakelijke brieven. En als het persoonlijke brieven zijn, gaat het altijd over zaken die niet goed zijn gegaan, of niet goed genoeg zijn gegaan. En of die brieven nu terecht zijn of onterecht, ik vind het altijd heel spijtig om te moeten lezen dat mensen niet tevreden zijn. 

Het is een gegeven dat wij in onze samenleving vooral kijken naar wat er niet goed gaat. Waar er verbeterpunten zijn. Leermomenten. Dat is prima. Dat moet ook. Schroom dus vooral niet om die brieven te blijven schrijven!

Maar: het is ook wel eens fijn (gezond wellicht) om zaken van de zonnige kant te bekijken. Te benoemen wat er goed gaat. Onze zegeningen te tellen. Maar daar besteden we niet zo veel aandacht aan. Mopperen is makkelijker. Zo worden we nu eenmaal geprogrammeerd in de loop van onze levensjaren.

Jeroen en Bram en de andere bewoners van Andersland kunnen dat veel beter dan wij, kijken naar wat er wel goed gaat, dat is mijn overtuiging. Net als babies en jonge kinderen staan zij nog in de fabrieksstand. In de meestal-tevreden stand.

Pharrell Williams - Happy 
It might seem crazy what I'm about to say

Sunshine she's here, you can take a break

Je komt er niet in

De afgelopen dagen sprak de Tweede Kamer over de ratificatie van het VNverdrag voor de rechten van mensen met een beperking. Een debat dat heel erg lang op zich heeft laten wachten. De VN heeft dit verdrag al op 13 december 2006 getekend, maar in ons land is het nog altijd niet geratificeerd.

Dat is om het voorzichtig te zeggen ‘jammer’.

En om het minder diplomatiek te zeggen: een schande.

Nog altijd is de toegankelijkheid van onze samenleving voor mensen met een beperking geen recht, maar iets wat ieder voor zich moet afdwingen. 

En: in de afgelopen jaren is er in heel veel veranderd voor mensen met een beperking. En hoewel niet zelden ‘geframed’ als vooruitgang zijn al die maatregelen bij elkaar helemaal niet gunstig voor mensen met een beperking.

Neem nu het financiële plaatje: regelen zijn afgeschaft of versoberd (WTCG, belastingaftrek), eigen bijdragen zijn ingevoerd, eigen risico is ingevoerd. Huishoudens worden met een stapeling van extra kosten geconfronteerd.

Mensen met een kleine uitkering, zoals Wajongers, die in een instelling wonen, worden daarnaast geconfronteerd met het feit dat die instellingen nu verplicht zijn bepaalde diensten tegen kostprijs door te berekenen. Ik heb bedragen gehoord voor wassen van 1800 euro en meer per jaar. Dat is veel geld als je moet rondkomen van een Wajonguitkering en daarbij je ook al je eigen risico van de zorgverzekering en je eigen bijdrage voor de zorg moet betalen.

Is er enig zicht op de gevolgen van al die maatregelen op de koopkracht van de inwoners van Andersland? Neen, bij mijn weten niet, ik hoor er in elk geval niets over.

Neem de digitalisering: er is bijna geen overheidsinstantie meer die je ‘zomaar’ telefonisch of in persoon kunt benaderen. Alles is digitaal geworden. Zo is er een enorme drempel opgeworpen voor mensen met een handicap. Mensen met een visuele handicap kunnen niet zomaar gebruik maken van deze toegangsweg. Mensen met een verstandelijke beperking moeten hulp inroepen van anderen, het ‘gekend worden’  wat voor hen zo belangrijk is, is er via de computer natuurlijk niet meer bij. De ombudsman heeft herhaaldelijk gewezen op de effecten van de digitalisering op de toegankelijkheid, zie bijvoorbeeld hier.

Werk: schoolverlaters met handicap die voorheen in de Wajongregeling vielen worden nu grotendeels afgewezen. Deze jonge mensen moeten het zelf maar uitzoeken in onze participatiemaatschappij. Zij hebben nergens recht op: niet op een uitkering en ook niet op hulp en ondersteuning bij het vinden van werk.

Zorgverzekering: hoewel het niet mag, gebeurt het toch: selectie door de zorgverzekeringen. Ik kan u vertellen dat wij vanwege zoonlief nog nooit zijn gewisseld van zorgverzekering.

Neem nu de bejegening:  in toenemende mate is er sprake van een onfatsoenlijke bejeging van mensen met een handicap en hun mantelzorgers. Door politici. Door de media. Door de overheid. Het framen van PGBhouders als ‘fraudeurs’ is hier een pijnlijk voorbeeld van.

Wantrouwen valt je ten deel als je gebruik moet maken van regelingen bedoeld voor mensen met een beperking. Ondergetekende heeft bijvoorbeeld bezoek gehad van een Bijzondere Opsporingsambtenaar.  Dit naar aanleiding van het ‘briefadres’ dat zoonlief hier thuis heeft. Niet aangekondigd stond hier een meneer in uniform in de gang. Op mijn vraag of dit bezoek niet even aangekondigd had kunnen worden, was het antwoord  dat ‘u dan eventueel bewijsmateriaal kunt wegmoffelen’. Het bewijsmateriaal van mijn vermeende frauduleus handelen dus. En ik mocht me in mijn eigen huis legitimeren onder het motto ‘u kunt wel iedereen zijn’.  Meneer ging hoogrood weg, ik kreeg later excuses van zijn leidinggevende. Maar toch….

Deze lijst is niet uitputtend. Het slagregent op twitter onder de hashtags #jekomternietin en #binnenhof van de voorbeelden.

Ik vraag me af hoe al deze regelingen eruit hadden gezien als Nederland in 2007 of 2008 het VNverdrag had geratificeerd. Ik weet zeker dat een aantal zaken dan heel anders waren gelopen.

Het is hoog tijd dat Nederland laat zien te beseffen dat de participatiemaatschappij een mooi streven is, maar alleen kan slagen als alle maatschappelijke partners hier hun rol in pakken.

Zo moeilijk is het niet, zo fatsoenlijk is het wel.

Het zal ons toch niet gebeuren dat we hier niet uitkomen?

Deze kinderen hebben het wél begrepen:  de wereld is van ons allemaal!